به محدودهای در فضا که جاذبه قوی آن سبب میشود تا همه چیز را به درون خود بکشد و هیچ چیز، حتی نور، توان گریز از نیروی گرانشی آن ندارد، سیاهچاله میگویند.
شاید هنگام شنیدن اسم سیاهچالهها، فکر کنید که آنها توخالی هستند اما برخلاف باور عموم، سیاهچالهها توخالی نیستند بلکه آنها توده بسیار متراکمی از جرمی عظیم در فضایی به نسبت کوچک است.
اجرام و ذرهها در محدوده خارجی سیاهچاله، تنها تحت تاثیر سیاهچاله قرار میگیرد که به آن محدوده، “افق رویداد” میگویند. فراتر از افق رویداد، هیچ جای گریزی از نیروی گرانش سیاهچاله وجود ندارد که به آن محدوده، “نقطهی بی بازگشت” میگویند.
اخباری درباره تصویر یک سیاهچاله
حال که سیاهچاله را شناختیم باید گفت که ستارهشناسان توانستند برای اولین بار از یک سیاهچاله عکس بگیرند و آن را منتشر کنند. این سیاهچاله که در کهکشانی دوردست قرار دارد، قطری در حدود ۴۰ میلیارد کیلومتر داشته که این مقدار یعنی سه میلیون برابر زمین. بنابراین دانشمندان آن را یک “غول” توصیف کردهاند.
فاصله سیاهچالهای که به تازگی عکس آن منتشر شده است، با زمین حدود ۵۰۰ میلیون تریلیون کیلومتر است و بنا به تعریف پروفسور هاینو فالکه، کسی که ایده این پژوهش را مطرح کرد، آنچه از این سیاهچاله میبینیم، بزرگتر از کل منظومه شمسی ماست.
برای ارائه اطلاعات بیشتر درباره این سیاهچاله باید گفت که جرم آن در حدود ۶٫۵ میلیارد برابر خورشید بوده و بنا به دانش ستاره شناسان، این سیاهچاله، یکی از سنگینترین سیاهچالههای موجود و بنا به تعریفی یک غول واقعی است.
بر طبق تصویر به دست آمده از این سیاهچاله، آنچه مشاهده میشود، یک حلقه آتش درخشان به دور حفرهای سیاه است.
با دیدن تصویر این سیاهچاله، حتما متوجه هالهای درخشان در اطراف آن خواهید شد که این هاله، در اثر کشیده شدن گازهای برافروخته به درون سیاهچاله به وجود میآید. مهمترین دلیل اینکه دیدن این سیاهچاله از زمین ممکن شده، درخشش نور اطراف آن بوده که از نور مجموع ستارههای یک کهکشان نیز بیشتر است.
سیاه دیده شدن لبههای حفره میانی این سیاهچاله نیز به دلیل آن است که در آن محدوده، جایی که گازهای برافروخته وارد سیاهچاله میشوند، نیروی گرانش به اندازهای زیاد است که حتی نور را به درون خود میکشد. به همین دلیل این محدوده سیاه دیده میشود.
به منظور دیدن این سیاهچاله و عکسبرداری از آن، از مجموعهای از تلسکوپهای رادیویی، که گسترهای از امواج را رصد میکنند، استفاده شده که این مجموعه زنجیرهای از هشت تلسکوپ موجود در آمریکا، مکزیک، شیلی، اسپانیا و قطب جنوب بوده است.
پروژه عکس برداری از سیاهچاله ها
ستاره شناسان از تلسکوپهای رادیویی به منظور مطالعه امواج رادیوی منتشر شده از اجرام آسمانی استفاده میکنند.
شروع پروژه عکسبرداری از سیاهچالهها با هدف مشاهده مستقیم آنها، از سال ۲۰۱۲ بوده که در این پروژه ستاره شناسان بر دو سیاهچاله موجود در مرکز دو کهکشان متفاوت متمرکز هستند.
یکی از این سیاهچالهها، سیاهچاله “کمان ای” است که جرم آن تقریبا ۴ میلیون بار بیشتر از خورشید دارد و در فاصله ۲۹ هزار سال نوری کره زمین قرار دارد. اختر شناسان گمان میکنند که این سیاهچاله در مرکز کهکشان راه شیری قرار دارد.
سیاهچاله دیگر که مورد توجه اخترشناسان است، با جرمی در حدود ۳٫۵ میلیارد بار بیشتر از خورشید و در فاصله ۵۴ میلیون سال نوری از کره زمین قرار دارد که تصور می شود در قلب کهکشان همسایه به نام “مسیه ۸۷” قرار داشته باشد.
جسیکا دمپسی، یکی از پژوهشگران این طرح از رصدخانه هاوایی میگوید: بخش عظیمی از آنچه که در اطراف یک سیاهچاله وجود دارد نابود میشود و هرگز نمیتوان آنها را دید. با این وجود این تصویر بیسابقه، تودههای گاز و غبار در فاصله دورتر از نیروی جاذبه سیاهچاله را ثبت کرده که میلیونها سال بعد، از کره زمین قابل مشاهده بودند.
جسیکا دمپسی همچنین با بیان اینکه این تصویر در بهترین شرایط جوی در سراسر کره زمین و بهترین و مناسبترین موقعیت همهی ستارهها، طی ۴ روز ثبت شده افزود: او افزود این تصویر ثبت شده، فرضیه نسبت انیشتین را تایید میکند.
او گفت که این سیاهچاله به شکل دایره میباشد اما یک طرف آن نور بیشتری دارد زیرا این نور در حال رسیدن به کره زمین است.