نادر ابراهیمی نویسنده مشهور ایرانی - گیتی+

نادر ابراهیمی ، نویسنده معاصر ایرانی، در تاریخ ۱۴ فروردین ۱۳۱۵ در تهران متولد شد. وی علاوه بر نویسندگی، فیلم ساز، ترانه سرا، مترجم و روزنامه نگار نیز بوده است. او از معدود کسانیست که هم در سینما و هم در ادبیات شناخته شده بود.

شرحی از زندگی نادر ابراهیمی

مادرِ نادر ابراهیمی از لاریجانی‌های مقیم تهران به‌شمار می‌آمد. پدرش نیز عطاءالملک ابراهیمی، فرزند آجودان حضور و از نوادگان ابراهیم خان ظهیرالدوله، حاکم نامدار کرمان در دوره قاجار بود که رضاشاه پهلوی او را خلعِ درجه کرد و از کرمان به مشکین شهر تبعید نمود.

نادر ابراهیمی تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش، تهران گذراند و پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، وارد دانشکده‌ی حقوق شد. اما این دانشکده را پس از دو سال رها کرد و سپس در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی لیسانس گرفت.

او در سال ۱۳۴۴ نیز با فرزانه منصوری ازدواج کرد که حاصل ازدواج آن ها ۳ دختر به نام های هلیا، الیکا و رایکا می‌باشد.

نویسندگی و شغل های گوناگون

او از سن ۱۳ سالگی به یک سازمان سیاسی پیوست که بخاطر آن، بارها دستگیر، بازجویی و زندانی شد. اما در تمام این سال‌ها و حتی زمان هایی که در زندان به سر می‌برد، نوشتن را کنار نگذاشت. وی که از ۱۵ سالگی نوشتن را آغاز کرده بود، نخستین کتاب خود را با عنوان «خانه‌ای برای شب»، در سال ۱۳۴۲ توسط «نشر روزبهان» منتشر کرد که داستان «دشنام» در این کتاب، با استقبالی فراوان روبرو شد. نادر ابراهیمی تا سال ۱۳۸۰، صدها مقاله تحقیقی و نقد و بیش از صد کتاب در زمینه های رمان، داستان کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایش‌نامه، فیلم‌نامه و پژوهش در زمینه های گوناگون به چاپ رسانده است. چند اثر از او نیز به زبان های مختلف دنیا ترجمه شده است.

وی شغل‌های بسیاری داشت که نام بردن از همه‌ی آن‌ها دشوار می‌باشد. او خود در دو کتاب «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل» ضمن شرح وقایع زندگی، فعالیت‌های گوناگونش را نیز بیان کرده است.

ساخت موسسات مختلف

او چندین فیلم مستند، سینمایی و دو مجموعه تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده است. همچنین آهنگ‌ها و ترانه‌هایی نیز برای آن‌ها ساخته است. وی همچنین نخستین موسسه غیرانتفاعی-غیردولتی ایران‌شناسی را نیز تاسیس کرد. اما با وجود همه‌ی هزینه‌ها و زحماتی که برای این کار متحمل شد، چنان که باید شناخته نشد و با فرا رسیدن انقلاب و جنگ، متوقف شد.

وی با همکاری همسرش، «موسسه همگام با کودکان و نوجوانان» را تأسیس و فعالیت حرفه‌ای خود در زمینه ادبیات کودکان را در آنجا متمرکز کرد. این موسسه، به منظور مطالعه در زمینه‌ی مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان برپا شد. فعالیت های این موسسه از این قبیل بود: نوشتن، چاپ و پخش کتاب، نقاشی، عکاسی، پژوهش درباره‌ی خلق‌وخو، رفتار و زبان کودکان و نیز بررسی شیوه‌های یادگیری آنان.

نادر ابراهیمی ، رشته‌های مختلف ورزشی و ازجمله کوهنوردی را نیز تجربه کرده و یکی از قدیم‌ترین گروه‌های کوهنوردی به‌نام «اَبَرمرد» را بنیان نهاده است.

جوایز و عناوین

موسسه «همگام»، عنوان «ناشر برگزیده‌ی آسیا» و «ناشر برگزیده‌ی نخست جهان» را از جشنواره‌های آسیایی و جهانی تصویرگری کتاب کودک دریافت کرد.

نادر ابراهیمی در زمینه ادبیات کودکان، جایزه‌ی نخست براتیسلاوا، جایزه‌ی نخست تعلیم و تربیت یونسکو، جایزه‌ی کتاب برگزیده‌ی سال ایران و چندین جایزه‌ی دیگر را هم دریافت کرده است. او همچنین، عنوان «نویسنده‌ی برگزیده‌ی ادبیات داستانی ۲۰ سال بعد از انقلاب» را به‌خاطر داستان بلند و هفت جلدی «آتش بدون دود»، کسب نمود.

وفات

نادر ابراهیمی سرانجام پس از چندین سال بیماری، در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۸۷، در سن ۷۲ سالگی در تهران درگذشت. وی از بیماری تومور رنج می برد.

آثار نادر ابراهیمی

• سینما و تلویزیون

آتش بدون دود (مجموعه تلویزیونی)
سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن (مجموعه تلویزیونی)
روزی که هوا ایستاد (فیلم سینمایی)

• نمایشنامه

اجازه هست آقای برشت؟
وسعت معنای انتظار (سه قصه نمایشی)
یک قصه معمولی و قدیمی در باب جنایت

• فیلم نامه

آخرین عادل غرب
صدای صحرا

• ادبیات بزرگسال

با سرودخوان جنگ در خطه نام و ننگ
خانه‌ای برای شب (نشر روزبهان)
آرش در قلمرو تردید (یا: پاسخ‌ناپذیر) (نشر روزبهان)
مصابا و رؤیای گاجرات (نشر روزبهان)
بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم (نشر روزبهان)
هزارپای سیاه و قصه‌های صحرا (نشر روزبهان)
افسانه‌ی باران (نشر روزبهان)
در سرزمین کوچک من – منتخب آثار
تضادهای درونی (نشر روزبهان)
انسان – جنایت – احتمال (نشر روزبهان)
مکان‌های عمومی (نشر روزبهان)
رونوشت بدون اصل (نشر روزبهان)
درحد توانستن – شعرگونه
غزل‌داستان‌های سال بد (نشر روزبهان)
ابن مشغله – زندگینامه، جلد اول (نشر روزبهان)
ابوالمشاغل – زندگینامه، جلد دوم (نشر روزبهان)
فردا شکل امروز نیست (نشر روزبهان)
براعت استهلال – از مجموعه «ساختار و مبانی ادبیات داستانی»
مقدمه‌ای بر فارسی‌نویسی برای کودکان (نشر روزبهان)
مقدمه‌ای بر مصورسازی کتاب‌های کودکان (نشر روزبهان)
مقدمه‌ای بر مراحل خلق و تولید ادبیات کودکان (نشر روزبهان)
مقدمه‌ای بر آرایش و پیرایش کتاب‌های کودکان (نشر روزبهان)
دور ایران در شش ساعت – گزارش دومین نمایشگاه ایرانگردی در سال ۱۳۷۱
چهل نامه‌ی کوتاه به همسرم (نشر روزبهان)
آتشْ بدون دود – داستان بلند هفت جلدی (نشر روزبهان)
یک صعود باورنکردنی
تکثیر تاسف‌انگیز پدربزرگ (نشر روزبهان)
مردی در تبعید ابدی – براساس زندگی ملاصدرا (نشر روزبهان)
حکایت آن اژدها
بر جاده‌های آبیِ سرخ – داستان بلند ۱۰ جلدی، براساس زندگی میرمَهنای دوغابی (نشر روزبهان)
صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها – بخشی از «تاریخ تحلیلی پنج‌هزار سال ادبیات داستانی ایران» (نشر روزبهان)
یک عاشقانه آرام (نشر روزبهان)
سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد
طراحی حیوانات – طرح‌های کوثر احمدی، با گفتاری تحلیلی در باب مفاهیم و تعاریف «طرح» در هنرها
الف‌با – تحلیل فلسفی ۵۰ طرح از علی‌اکبر صادقی نقاش
پیشگفتار «کوچه‌های کوتاه» – مجموعه قصه‌های کوتاه گروهی از شاگردان نادر ابراهیمی

• ادبیات کودک و نوجوان

دور از خانه- قصه برگزیده‌ی آسیا، از سوی «سازمان جهانی یونسکو» و کتاب برگزیده شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۷
کلاغ‌ها – جایزه‌ی اول فستیوال کتاب‌های کودکان توکیو ژاپن، جایزه اول – سیب طلایی – براتیسلاوا، جایزه اول تعلیم و تربیت از یونسکو چاپ شده در سال ۱۳۴۸
سنجاب‌ها در سال ۱۳۴۹ به چاپ رسیده است.
قصه گل‌های قالی چاپ شده در ۱۳۵۲- جایزه بزرگ جشنواره کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن
پهلوان پهلوانان؛ پوریای ولی – چاپ شده در سال ۱۳۵۲- کتاب برگزیده از سوی «آکادمی المپیک» همایش فردوسی و اخلاق پهلوانی ۱۳۸۴، جایزه‌ی بزرگ جشنواره‌ی کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن ۱۹۷۸
باران – آفتاب و قصه‌ی کاشی چاپ شده در سال ۱۳۵۳
بزی که گم شد چاپ شده در سال ۱۳۵۳
من راه خانه‌ام را بلد نیستم چاپ شده در سال ۱۳۵۳
سفرهای دورودراز هامی و کامی در وطن
پدر چرا توی خانه مانده‌است – از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
جای او خالی – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
جای تو خالی – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
نیروی هوایی – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
سحرگاهان همافرها اعدام می‌شوند – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۸
برادرت را صدا کن – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۸
برادر من مجاهد، برادر من فدایی – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان»
جَنگ بزرگ از مدرسه‌ی امیریان – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان»
نامه‌ی فاطمه، پاسخِنامه‌ی فاطمه – از مجموعه‌ی «قصه‌های انقلاب برای کودکان»
مامان! من چرا بزرگ نمی‌شوم – از مجموعه‌ی «قصه‌های ریحانه خانم» چاپ شده در سال ۱۳۶۸
روزی که فریادم را همسایه‌ها شنیدند – از مجموعه‌ی «قصه‌های ریحانه خانم» چاپ شده در سال ۱۳۶۸
آدم وقتی حرف می‌زند چه شکلی می‌شود – از مجموعه‌ی «قصه‌های ریحانه خانم» چاپ شده در سال ۱۳۶۹
درخت قصه ـ قُمری‌های قصه – (جایزه کتاب برگزیده از سوی هیئت داوران بزرگسال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه‌کتاب برگزیده ازسوی هیئت داوران خردسال، ترجمه‌شده به زبان روسی در ترکمنستان) چاپ شده در سال ۱۳۶۹
عبدالرزاق پهلوان – کتاب برگزیده از سوی «آکادمی المپیک» همایش فردوسی و اخلاق پهلوانی ۱۳۸۴
آن‌که خیال بافت و آن‌که عمل کرد
حکایت کاسه‌ی آب خنک – از مجموعه‌ی «نوسازی حکایت‌های خوب قدیم برای کودکان»
حکایت دو درخت خرما – از مجموعه‌ی «نوسازی حکایت‌های خوب قدیم برای کودکان»
آن شب که تا سحر – از مجموعه‌ی «نوسازی حکایت‌های خوب قدیم برای کودکان»
قلب کوچکم را به چه کسی هدیه بدهم؟ – دیپلم افتخار نخستین نمایشگاه بین‌المللی تصویرگران کتاب کودک ۱۳۷۲
مثل پولاد باش پسرم؛ مثل پولاد – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
داستان سنگ و فلز و آهن – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
با من آشنا شو، با من دوست شو – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
هستم اگر می‌روم؛ گر نروم نیستم – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
راستی اگر نبودم – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
کمیاب و قیمتی اما… – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
مدرسه‌ی بزرگ‌تری هم وجود دارد – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
گل‌آباد دیروز؛ گل‌آباد امروز – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
گل‌آباد امروز؛ گل‌آباد فردا – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
فرهنگ فراورده‌های فلزی ایران – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
هفت آموزگار مهربان – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم»
ما مسلمانان این آب و خاکیم – از مجموعه‌ی «ایران را عزیز بداریم» دریافت جایزه نخست آسیایی تصویرگران کتاب کودک ۱۳۷۰
قصه سار و سیب
قصه موش خودنما و شتر باصفا
با من بخوان تا یاد بگیری
حالا دیگر می‌خواهم فکر کنم
قصه قالیچه‌های شیری
همه گربه‌های من ۱ و۲
دیدار با آرزو

• ترجمه ها

مویه کن سرزمین محبوب – ترجمه با همکاری فریدون سالک
از پنجره نگاه کن – ترجمه با همکاری احمد منصوری
دوست؛ کسی است که آدم را دوست دارد – ترجمه با همکاری احمد منصوری
آدم آهنی – کتاب برگزیده‌ی سال ۱۳۵۱ از سوی شورای کتاب کودک، ترجمه با همکاری احمد منصوری

لازم به ذکر است که نشر روزبهان، ناشر تخصصی کتاب های نادر ابراهیمی می‌باشد.

منابع:

ویکی پدیا