بازاریابی شبکه ای

یکی از انواع مدل‌های تجارت بازاریابی شبکه ای یا بازاریابی چند سطحی است که رشد و پیشرفت آن به شبکه‌ی توزیع کنندگان بستگی دارد. شیوه‌ی فروش بازاریابی شبکه‌ای این گونه است که شرکت‌ها بدون هیچ واسطه‌ای محصولات خود را به فروش می‌رسانند. در صورت تمایل، مشتریان می‌توانند محصولات آن شرکت را به دیگران معرفی (بازاریابی) کرده و سود دریافت کنند.

معرفی بازاریابی شبکه ای

اولین کمپانی که بطور رسمی فعالیت بازاریابی چند سطحی را در سال ۱۹۳۰ آغاز کرد، کمپانی ویتامین کالیفرنیا بود که نام خود را در سال ۱۹۳۹ به نوترالایت تغییر داد و امروزه محصولات خود را از طریق کمپانی ام‌وی (Amway) به فروش می‌رساند.

در حال حاضر کشورهای آمریکای شمالی، چین، آلمان، ایتالیا و ژاپن در زمینه بازاریابی شبکه‌ای پیشتاز می‌باشند که به تازگی در کشور چین، غیر قانونی و ممنوع اعلام شده است.

قوانین فعالیت در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در اکثر کشورها معین شده‌ اما در ایران، قانونی یا غیرقانونی بودن یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای را وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص می‌کند.

پایداری شرکت‌هایی که از روش بازاریابی شبکه‌ای استفاده می‌کنند، در پنج سال اول کاری مشخص می‌شود. این شرکت‌ها در دو سال ابتدایی فعالیت خود، با بیش از ۵۰ درصد احتمال شکست روبه رو هستند که این رقم در سال پنجم به ۱ درصد می‌رسد. این به آن معناست که شرکتی که ۵ سال به تعهدات خود عمل کند، تنها ۱ درصد احتمال شکستش وجود خواهد داشت.

به گفتهٔ مقاله‌ای از usatoday، کسب درآمد از بازاریابی شبکه ای بسیار سخت است، اگر نخواهیم بگوییم غیر ممکن است.

کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC) راهکارهایی را ارائه کرده که بهتر است پیش از ورود به بازاریابی شبکه‌ای، انجام شود:

• درباره سابقه شرکت و محصولات تحقیق کنید.
• درباره‌ی برنامه و موفقیت تحقیق کنید.
• مرزها و محدودیت‌ها را بشناسید.
• از وکیل یا مشاور حقوقی که در سیستم نباشد (ذی نفع نباشد) مشورت بگیرید.
• سریع تصمیم نگیرید و قرارداد نبندید تا مدتی فکر کنید.
• ببینید که این کار به درد شما می‌خورد؟ با مدیرهای مربوطه درباره‌ی وقت گذاشتن و هزینه‌های جانبی بپرسید.
• گول حرف‌های رویایی دیگران را نخورده و عاقلانه به اصل موضوع فکر کنید.
• اطلاعاتی دربارهٔ بازار محصولات شرکت کسب کنید.

تفاوت بازاریابی شبکه ای با شرکت‌های هرمی

شرکت هرمی شرکتی‌ است که با دادن حق کمیسیون به اعضایش از آنها می‌خواهد تا افراد جدید را وارد کنند.

شرکت‌های هرمی محصولی را نمی‌فروشند و پول‌های مشتریان را در یک جا جمع کرده و با آن کاری انجام نمی‌دهند. فعالیت این شرکت‌ها در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران غیرقانونی می‌باشد زیرا در ازای جذب افراد پول می‌دهند و وقتی هرم فروپاشی کند، بجز عده‌ای که در بالای هرم هستند، بقیه افراد پول خود را از دست می‌دهند. از نگاه FTC, BBB, AG شرکت‌هایی که بیشتر از فروش محصول به مردم عادی به جذب بازاریاب می‌پردازد ، هرمی و غیرقانونی می‌باشند.

دو مشخصه بازر شرکت‌های هرمی، انبار کردن کالا و عدم خرده فروشی می‌باشد.